Blaaskatheterisatie: welke technieken zijn er en hoe pas je ze toe?

Wat is katheteriseren?
Katheteriseren is het inbrengen van een dun slangetje via de plasbuis in de blaas. Dit wordt ook wel een blaaskatheter genoemd. Het inbrengen van een katheter is een voorbehouden handeling en mag daarom enkel uitgevoerd worden door een arts, verpleegkundige of verzorgende die hiervoor bevoegd is.
Een blaaskatheter wordt geplaatst wanneer er bijvoorbeeld sprake is van retentie. Dat betekent dat het voor de cliënt niet mogelijk is om op een natuurlijke manier te plassen, de cliënt houdt dan urine vast. Ook kan een katheter ingebracht worden wanneer er urine verlies is zonder dat de cliënt dit wil, ook wel incontinentie genaamd.
Soorten blaaskatheters
Afhankelijk van hoelang een katheter moet blijven zitten, zijn er verschillende soorten blaaskatheters mogelijk:
- Eenmalige blaaskatheter
- Intermitterende blaaskatheter
- Verblijfskatheter
Eenmalige blaaskatheter
Deze katheter wordt geplaatst wanneer de cliënt tijdelijk niet in staat is om zelf zijn/haar blaas te legen.
Intermitterende blaaskatheter
Intermitterend katheteriseren wordt ook wel zelfkatheterisatie genoemd, omdat dit een geschikte manier is om cliënten zelf te leren katheteriseren. Zo kan bijvoorbeeld een blaasontsteking of incontinentie voorkomen worden.
Bij intermitterende katheterisatie wordt de katheter weer verwijderd zodra de blaas leeg is. Deze vorm van katheterisatie wordt bijvoorbeeld toegepast wanneer iemand rugletsel heeft, na een bekkenoperatie of bij beschadiging van zenuwen. Intermitterend katheteriseren geeft minder kans op een urineweginfectie dan een verblijfskatheter.
Verblijfskatheter
- De transurethrale verblijfskatheter: hierbij wordt de katheter ingebracht via de plasbuis.
- De suprapubische katheter: de katheter loopt via een sneetje in de onderbuik naar de blaas.
Blaaskatheteriseren: voorbehouden handeling
Katherisatie man
Het plaatsen van een blaaskatheter bij een man is een voorbehouden handeling die ook enkel uitgevoerd mag worden door een bekwame én bevoegde zorgprofessional, bijvoorbeeld een verpleegkundige. Soms mag ook een verzorgende IG’er deze handeling uitvoeren, maar dit is afhankelijk van de zorgorganisatie en kan/mag alleen onder toezicht van een bevoegde zorgprofessional.
Katheterisatie vrouw
Ook het plaatsen van een katheter bij een vrouw, is een voorbehouden handeling die enkel uitgevoerd mag worden door een zorgprofessional met de juiste scholing en een bekwaamheidsverklaring. Dit kan zowel een verpleegkundige als een verzorgende IG’er zijn.
Verschil katheterisatie man/vrouw
Vilans KICK-protocol katheteriseren
Handeling katheter inbrengen
Het inbrengen van de katheter moet zo steriel mogelijk gebeuren, om zo de kans op een infectie te verkleinen. Globaal ziet de handeling er als volgt uit:
- Pas handhygiëne toe en maak het werkveld schoon
- Leg alle spullen klaar en controleer deze
- Reinig de penis of schaamstreek en gebruik indien nodig verdovende gel of glijmiddel
- Wacht tot de verdovende gel begint te werken en breng de katheter in (zie specifieke uitleg)
- Pas nu weer handhygiëne toe en sluit vervolgens de katheter aan (zie specifieke uitleg)
Katheter aansluiten
Ook het juist aansluiten van de katheter is onderdeel van het Vilans KICK-protocol voor het plaatsen van een verblijfskatheter. Dit zijn de globaal de handelingen die je moet uitvoeren bij het aansluiten van de katheter:
- Desinfecteer het aansluitpunt van de urineopvangzak
- Pas handhygiëne toe en vouw de steriele doek open
- Bevestig de slang van de urineopvangzak aan de katheter. Let op dat je het in te brengen gedeelte van de katheter niet aanraakt.
Katheter inbrengen
- Draag steriele handschoenen
- Breng de katheter in tot aan de vertakking
- Vul de katheterballon langzaam met de voorgeschreven hoeveelheid vloeistof uit de spuit
- Trek de katheter iets terug totdat je weerstand voelt
- Reinig de penis of schaamstreek
- Trek de handschoenen uit en pas handhygiëne toe.
- Bevestig de katheter op de buik met een pleister of tape en buig de katheterslang met een lichte bocht naar het dijbeen. Let op dat deze niet kan knikken.
Gerelateerde cursussen
-
Blaaskatheterisatie bij een man, verblijfskatheter
✔ 2 accreditatiepunten
✔ 12 maanden toegangIn winkelmandjeSnel bekijken -
Blaasspoelen met spoelzakje via verblijfskatheter
✔ 1 accreditatiepunt
✔ 12 maanden toegangIn winkelmandjeSnel bekijken -
Blaaskatheterisatie bij een vrouw, verblijfskatheter
✔ 1 accreditatiepunt
✔ 12 maanden toegangIn winkelmandjeSnel bekijken
Benieuwd wat CareUp voor jou kan betekenen?
Wij gaan graag in gesprek om te kijken wat CareUp voor jou of jouw zorginstelling/school kan betekenen.