Intramusculair injecteren

Intramusculair injecteren
Er bestaan veel verschillende technieken om een injectie in te brengen. De te gebruiken techniek is onder andere afhankelijk van het te injecteren geneesmiddel en het gewenste werkingsgebied.

Je hebt de keuze uit de volgende injectiemethodes:

– Intraveneuze injectiemethode
– Subcutane injectiemethode
– Intracutane injectiemethode
– Intramusculaire injectiemethode

Er bestaan veel verschillende technieken om een injectie in te brengen. De te gebruiken techniek is onder andere afhankelijk van het te injecteren geneesmiddel en het gewenste werkingsgebied.

Hieronder lees je wanneer je de intramusculaire methode gebruikt. Wat de voor- en nadelen zijn van intramusculair injecteren en wat de meest recente evidentie is op dit gebied.

Wat is een intramusculaire injectie?

Het inbrengen van een intramusculaire injectie is een voorbehouden handeling. Het mag alleen door een arts of door een daarin geschoolde verpleegkundige in opdracht van een arts ingebracht worden.

Wanneer wordt een intramusculaire injectie gegeven?

Een intramusculaire injectie is bijvoorbeeld een vaccinatie. Maar ook vitamines en pijnstilling worden veelal intramusculair geïnjecteerd. Ook in de onderstaande gevallen wordt vaak gekozen voor een intramusculaire injectie:

– Als het geneesmiddel snel in het bloed opgenomen moet worden.
– Wanneer de injectievloeistof stoffen bevat die onder de huid weefselafsterving (necrose)
kunnen veroorzaken, zoals bijvoorbeeld ijzer.
– Wanneer de injectievloeistof relatief langzaam door het lichaam opgenomen wordt,
bijvoorbeeld bij olieachtige stoffen.
– Als er een ‘ruime’ hoeveelheid vloeistof ingespoten moet worden (max. ongeveer 20 ml).

Injectieplaatsen

Bij een intramusculaire injectie wordt de vloeistof direct in de spier geïnjecteerd. Voorkeur is om daarbij grote spieren te gebruiken. Omdat injecteren in een gespannen spier pijnlijk is, en de kans op nabloedingen vergroot, is het belangrijk dat de cliënt zich van tevoren ontspant.

Voor kleine hoeveelheden vloeistof wordt meestal de m. deltoideus gebruikt, de proximale bovenarmspier. De injectie breng je dan twee vingerbreedtes onder het acromion in. Een andere geschikte spier om in te injecteren is de m. vastus lateralis. Deze ligt aan de buitenkant van het bovenbeen. Je injecteert dan in het middelste gedeelte aan de buitenzijde van het bovenbeen.

Ook de m. gluteus maximus is een spier die vaak gebruikt wordt voor intramusculaire injecties. Hierbij mag je alleen in het bovenste en buitenste kwadrant injecteren. De injectie wordt door deze drie spieren ongeveer even snel opgenomen in het lichaam. De keuze voor het injectiegebied hangt onder andere af van de voorkeur van de cliënt.

Wil jij een instuctievideo ontvangen over Intramusculair injecteren?

Injectietechnieken

Intramusculaire injectie - loodrechttechniek

De meest gebruikte techniek voor een intramusculaire injectie is de loodrechttechniek. Hierbij wordt de naald loodrecht op het spierweefsel ingebracht door de strakgetrokken huid heen.

De loodrechttechniektechniek kun je oefenen met de CareUp app. Dit kan gewoon op je mobiele telefoon, of via de computer. Je hebt geen oefenmaterialen nodig en de handeling is compleet gebaseerd op het Vilans protocol. Test jouw bekwaamheid direct! Slaag je voor de toets, dan ontvang je een certificaat en tevens 1 accreditatiepunt.

Intramusculaire injectie - depotverwisselingstechniek

Bij de depotverwisselingstechniek verdeel je met één injectie de totale hoeveelheid vloeistof over twee verschillende gebieden. Je kunt deze techniek bijvoorbeeld gebruiken wanneer de hoeveelheid vloeistof die je moet injecteren meer dan 5 ml bedraagt. Of wanneer je twee vloeistoffen moet injecteren die niet in één spuit gecombineerd mogen worden.

Je brengt de naald loodrecht in en injecteert de eerste 5 ml of de eerste spuit. Als je een spuit moet verwisselen, doe je dit eerst. Daarna trek je de naald tot halverwege terug en breng je hem opnieuw in, maar nu onder een hoek van ongeveer 60 graden en injecteer je de rest van de vloeistof.

Intramusculaire injectie - zigzagtechniek

De zigzagtechniek wordt ook wel de Z-techniek of rangeertechniek genoemd. Wanneer je terugvloeien van vloeistof of irritatie door de geïnjecteerde vloeistof wilt voorkomen, kun je van deze techniek gebruik maken.

Sommige etsende en stroperige vloeistoffen kunnen namelijk het subcutane weefsel beschadigen of pijn veroorzaken als ze terugvloeien. Deze pijn ontstaat doordat de druk in de oplossing van de injectie niet overeenkomt met de druk in het lichaamsweefsel. Wanneer een middel niet in fysiologisch zout (NaCl 0,9%) is opgelost, is dat meestal het geval.

Ook bij injectiespuiten die naast water glycerol, polipropyleen of alcohol als hulpstof bevatten, komt dit vaak voor. Wanneer je niet zeker weet of je met zo’n vloeistof te maken hebt, kun je dit het beste bij de apotheker navragen.

Voorbeelden van dit soort injectievloeistoffen zijn:

– sommige antibiotica
– cytostatica
– ijzer (CosmoFer)
– theophylline
– fenytoïne
– goudinjecties bij reuma (tauredon)

Wanneer je de huid eerst zijwaarts verschuift, dan de vloeistof injecteert en daarna de huid weer loslaat, blijft de vloeistof in de spier geblokkeerd.

Complicaties bij intramusculair injecteren

Het voorkomen van complicaties is belangrijk bij het intramusculair injecteren om cliënten pijn en vervelende situaties te besparen.

Aanprikken van een bloedvat

Een van de mogelijke complicaties is het per ongeluk aanprikken van een bloedvat. Wanneer de medicatie dan toch ingespoten wordt, kan dit direct in het bloedvat terecht komen. In ernstige gevallen leidt dit mogelijk tot shock of coma.

Zenuw raken

Een andere mogelijke complicatie is dat je bij een injectie in de m. gluteus maximus per ongeluk de zenuw raakt die daar vlakbij loopt, de n. ischiadicus.

Bloed blijft aan de naald hangen

En wanneer je de naald uit het lichaam trekt en met dezelfde naald een nieuwe injectie wilt plaatsen, blijft er een beetje bloed in de naald hangen. Dit injecteer je vervolgens opnieuw in het lichaam, waardoor het bloed uit de naald op een verkeerde plek in het lichaam gaat samenklonteren. Dit kan pijn veroorzaken bij de cliënt.

Wil jij een instuctievideo ontvangen over Intramusculair injecteren?

De laatste evidentie over intramusculair injecteren

De laatste jaren zijn er enkele onderzoeken gedaan rondom het intramusculair injecteren. Een daarvan betreft het nut van aspireren. Uit deze review blijkt dat aspireren vaak pijnlijk kan zijn voor de cliënt, terwijl het op sommige injectielocaties niet noodzakelijk is. Deze locaties zijn:

– De m. deltoideus, twee vingers onder het acromion.
– De m. vastus lateralis, op het midden aan de buitenzijde van het bovenbeen.
– De ventrogluteale streek, bij de m. gluteus medius.
– Voor injecties in het dorsogluteale gebied, in de m. gluteus maximus, is het wel aan te raden om te aspireren. Dit heeft te maken met de a. glutealis superior die in dit injectiegebied ligt.

Nieuwe techniek voorkomen ischialgie

Ook over het voorkomen van ischialgie, na een injectie in het dorsogluteale gebied, is een review geschreven. Omdat dit een vervelende complicatie is, stellen de onderzoekers voor om een nieuwe techniek te gebruiken om het gebied te bepalen waarin geprikt moet worden.

Zij stellen voor om elk kwadrant in de eerder beschreven locatiebepaling nogmaals in vier kwadranten te verdelen. Op deze manier is het te injecteren gebied kleiner en is de kans dat de injectie op de verkeerde plek gezet wordt ook kleiner. Daarnaast stellen zij voor om vaker het ventrogluteale gebied te gebruiken voor injecties.

De onderzoekers raden aan dat verpleegkundigen en artsen hier goed in geschoold worden.

Bekwaam blijven in injecteren

Wil jij bekwaam blijven in het injecteren? Download dan nu de CareUp app! Met de CareUp app kun je de meest voorkomende voorbehouden handelingen oefenen én toetsen. Rond jij een toets met een voldoende af? Dan ontvang jij een certificaat én accreditatiepunten!

En dit alles kan gewoon waar en wanneer jij wilt, via je mobiele telefoon, een tablet of op de computer. Je hoeft er niet voor naar een skillslab en je hebt ook geen oefenmaterialen nodig. Via de 3D simulatie game oefen jij de complete handeling van A tot Z zowel de theorie als de praktijk.

Start direct, want een bekwame zorgprofessional is een betere zorgprofessional!

In dit artikel

Overtuigd? Start nu ook met CareUppen!

Je bent er bijna!

Waar mogen we de video heen sturen? 

Wil je meer te weten komen over CareUp?

Download onze flyer